ਮਿਜੋਰਮ ਰਾਜ ਨੇ ਯੂ. ਐੱਲ. ਐੱਲ. ਏ. ਐੱਸ. (Understanding Lifelong Learning for All in Society) ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਅਧੀਨ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੂਰਨ ਸਾਖਰ ਰਾਜ ਬਣਨ ਦਾ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਮਿਜੋਰਮ: ਪੂਰਨ ਸਾਖਰ ਰਾਜ: ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੌਰਵਮਈ ਅਧਿਆਇ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਿਜੋਰਮ ਰਾਜ ਨੇ 98.2% ਦੀ ਅਭੁੱਤਪੂਰਨ ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੂਰਨ ਸਾਖਰ ਰਾਜ ਬਣਨ ਦਾ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਲਾਲਡੁਹੋਮਾ ਨੇ ਮਿਜੋਰਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਐਮ. ਜੇ. ਟੀ. ਯੂ.) ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।
ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਯੂ. ਐੱਲ. ਐੱਲ. ਏ. ਐੱਸ. (Understanding Lifelong Learning for All in Society) ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਅਧੀਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 95% ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਪੂਰਨ ਸਾਖਰਤਾ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਿੱਖਿਆ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣਿਆ ਮਿਜੋਰਮ
ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਲਾਲਡੁਹੋਮਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ, ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਮਿਜੋ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਮੂਹਿਕ ਚੇਤਨਾ, ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਰਪਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਕਦੇ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 1,692 ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਦੇ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਇਹ ਅੰਤ ਨਹੀਂ, ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਿਸੇ ਅਭਿਆਨ ਦਾ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਿੱਖਿਆ, ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਖਰਤਾ ਵੱਲ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਯੁਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਹੁਣ ਸਾਡਾ ਅਗਲਾ ਟੀਚਾ ਹਰੇਕ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਸਾਖਰਤਾ ਨਾਲ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਭਿਆਨ ਹੁਣ ਮਿਜੋਰਮ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਸੰਪੰਨ ਸਮਾਜ ਬਣਾਉਣ ਵੱਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਏਗਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਮਿਜੋਰਮ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੀ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਰਾਜ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ।
ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਗੌਰਵਾਨਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ
ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ, ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਉੱਦਮਤਾ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਜੈਅੰਤ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਵੀ ਭਾਗ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਮਿਜੋਰਮ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਦਿਨ ਸਿਰਫ਼ ਮਿਜੋਰਮ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਗੌਰਵ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਮਿਜੋਰਮ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸਮਨਵਿਤ ਯਤਨ, ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕੀ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਜੈਅੰਤ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਮਿਜੋਰਮ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਉਦਾਹਰਣ ਮੰਨਿਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਲੈਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲੀ ਪੂਰਨ ਸਾਖਰਤਾ ਦੀ ਮਾਨਤਾ
ਮਿਜੋਰਮ ਨੂੰ ਇਹ ਮਾਨਤਾ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ "ਯੂ. ਐੱਲ. ਐੱਲ. ਏ. ਐੱਸ." ਯੋਜਨਾ ਅਧੀਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਵਰਤੀ ਸ਼੍ਰਮ ਬਲ ਸਰਵੇਖਣ (PLFS) 2023-2024 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਜ ਨੇ ਕੁੱਲ 98.2% ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਾਖਰਤਾ 99.2% ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ 97% ਹੈ। ਇਹ ਦਰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ 95% ਦੀ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਪਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ "ਪੂਰਨ ਸਾਖਰਤਾ" ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਇਆ ਅਭਿਆਨ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ
- ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮਿਜੋਰਮ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਅਥਕ ਮਿਹਨਤ ਹੈ।
- ਸੰਪੂਰਨ ਸਿੱਖਿਆ ਅਭਿਆਨ ਅਤੇ ਨਵ ਭਾਰਤ ਸਾਖਰਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਧੀਨ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਸਾਖਰਤਾ ਮਿਸ਼ਨ ਅਥਾਰਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
- ਇਸ ਅਧੀਨ ਇੱਕ ਗਵਰਨਿੰਗ ਕੌਂਸਲ ਅਤੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
- ਐਸ. ਸੀ. ਈ. ਆਰ. ਟੀ. ਅਧੀਨ ਰਾਜ ਸਾਖਰਤਾ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਮਿਜੋ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਿੱਖਿਆ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।
- ਕੁੱਲ 3,026 ਨਿਰਸਾਖਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 1,692 ਨੇ ਸਵੈਇੱਛਾ ਨਾਲ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।
- 292 ਸਵੈ-ਸੇਵਕ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਕੂਲਾਂ, ਸਮਾਜਿਕ ਹਾਲਾਂ ਅਤੇ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਮਿਜੋਰਮ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਇਸ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਕੀ ਰਾਜਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਅਭਿਆਨ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਨੀਤੀ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਇੱਛਾਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਜਨ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਕੋਈ ਵੀ ਰਾਜ ਸੌ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਾਖਰਤਾ ਵੱਲ ਅੱਗੇ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
```
