ਸਪੇਸਐਕਸ ਨੇ 27 ਮਈ 2025 ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਨੌਵੀਂ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਟੈਸਟ ਉਡਾਣ (Starship Flight 9) ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੁਪਰ ਹੈਵੀ ਬੂਸਟਰ ਦਾ ਦੁਬਾਰਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਸਪੇਸਐਕਸ ਦੇ ਪੂਰਨ ਰੀ-ਯੂਜੇਬਲ ਸਪੇਸਕਰਾਫਟ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਟੀਚੇ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਦੋਨੋਂ ਪੜਾਵਾਂ—ਬੂਸਟਰ ਅਤੇ ਉਪਰਲਾ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ—ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਇਸਨੇ ਸਪੇਸਐਕਸ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਕਨੀਕੀ ਡਾਟਾ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਇਆ।
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦੁਬਾਰਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੋਇਆ ਸੁਪਰ ਹੈਵੀ ਬੂਸਟਰ
ਸਪੇਸਐਕਸ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੁਪਰ ਹੈਵੀ ਬੂਸਟਰ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਉਡਾਇਆ। ਇਸ ਬੂਸਟਰ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਵਰੀ 2025 ਦੀ ਇੱਕ ਟੈਸਟ ਉਡਾਣ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਇਸਦੇ 33 ਰੈਪਟਰ ਇੰਜਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 4 ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ, ਬਾਕੀ 29 ਇੰਜਣ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਹ ਟੈਸਟ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਆਪਣੇ ਰਾਕੇਟ ਇੰਜਣਾਂ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਿੰਨੇ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਬੂਸਟਰ ਨੂੰ ਵਾਯੂਗਤੀਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਕੋਣ ਤੋਂ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸੀ—ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ, ਘਰਸ਼ਣ ਅਤੇ ਦਬਾਅ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸਪੇਸਕਰਾਫਟ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਾਪਸੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਉਡਾਣ ਦਾ ਸੁਰੂਪ
ਸਪੇਸਐਕਸ ਦੀ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਬਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ—ਇੱਕ ਸੁਪਰ ਹੈਵੀ ਬੂਸਟਰ ਜੋ ਰਾਕੇਟ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੀ ਕਕਸ਼ਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਉਪਰਲਾ ਪੜਾਅ ਜਿਸਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ 'ਸ਼ਿਪ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਸਪੇਸ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਪੇਲੋਡ ਲਿਜਾਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਫਲਾਈਟ ਵਿੱਚ "ਸ਼ਿਪ" ਨੂੰ ਅੱਠ ਨਕਲੀ ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਤੈਨਾਤ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਤਕਨੀਕੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਕੜੀ ਸੀ।
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਦੋਨੋਂ ਪੜਾਅ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਏ, ਸ਼ਿਪ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਈਂਧਨ ਟੈਂਕ ਵਿੱਚ ਲੀਕ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸ਼ਿਪ ਨੇ ਸੰਤੁਲਨ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਕਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਿਆ। ਇਸਦਾ ਇੰਜਣ ਦੁਬਾਰਾ ਪ੍ਰਜਵਲਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਹਿੰਦ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਸੜ ਕੇ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ।
ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਡਾਟਾ: ਅਸਫਲਤਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਮਯਾਬੀ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਿਸ਼ਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਸਪੇਸਐਕਸ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਕਈ ਅਹਿਮ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ:
ਥਰਮਲ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ (TPS) ਦਾ ਪ੍ਰਫਾਰਮੈਂਸ: ਸ਼ਿਪ ਦੀ ਬਾਡੀ 'ਤੇ ਲੱਗੇ ਹੀਟ-ਸ਼ੀਲਡ ਟਾਈਲਸ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਹੋਈ, ਜੋ ਕਿ ਰੀਯੂਜੇਬਲ ਸਪੇਸਫਲਾਈਟ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਅਹਿਮ ਹਨ।
ਸਕਰਿਆ ਕੂਲਿੰਗ ਸਿਸਟਮ: ਰਾਕੇਟ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਕੂਲਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਟੈਸਟਿੰਗ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਪਰਖਿਆ ਜਾ ਸਕਿਆ ਕਿ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਕਿੰਨਾ ਕਾਰਗਰ ਰਿਹਾ।
ਰਿਟਰਨ ਬਰਨ ਅਤੇ ਵਾਯੂਗਤੀਕ ਨਿਯੰਤਰਣ: ਬੂਸਟਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਐਂਗਲ 'ਤੇ ਐਂਟਰ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਇੰਜਣ ਦੇ ਪ੍ਰਫਾਰਮੈਂਸ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਪਿਛਲੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਨਾਲ ਤੁਲਣਾ
ਫਲਾਈਟ 7 ਅਤੇ ਫਲਾਈਟ 8 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਫਲਾਈਟ 9 ਨੇ ਕਈ ਨਵੀਂ ਉਪਲਬਧੀਆਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ। ਫਲਾਈਟ 7 ਅਤੇ 8 ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੁਪਰ ਹੈਵੀ ਬੂਸਟਰ ਨੇ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸਟਾਰਬੇਸ ਲਾਂਚ ਸਾਈਟ 'ਤੇ ਲਾਂਚ ਟਾਵਰ ਦੀਆਂ ਚੌਪਸਟਿਕ ਵਰਗੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਲੈਂਡਿੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨਾਂ ਉਡਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ (ਉਪਰਲਾ ਪੜਾਅ) ਸਿਰਫ਼ 10 ਮਿੰਟ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਵਿਸਫੋਟ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਸਫੋਟਾਂ ਤੋਂ ਟਰਕ ਐਂਡ ਕੈਕੋਸ ਅਤੇ ਬਹਾਮਾਸ ਵਰਗੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਲਬਾ ਡਿੱਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਿੰਤਾ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਉਡਾਣ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਪੇਲੋਡ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸੰਕੇਤ ਹੈ।
ਸਪੇਸਐਕਸ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਯੋਜਨਾ
ਸਪੇਸਐਕਸ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਟੈਸਟ ਨੂੰ 'ਸਫਲ ਅਸਫਲਤਾ' (successful failure) ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸੀਈਓ ਏਲਨ ਮਸਕ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਬਾਰਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਹ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਉਪਲਬਧੀ ਹੈ। ਮਸਕ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਜੋ ਸਿੱਖਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਅਗਲੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਏਗਾ। ਸਾਡਾ ਉਦੇਸ਼ 100% ਦੁਬਾਰਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਯੋਗ ਰਾਕੇਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਪੇਲੋਡਸ ਨੂੰ ਮੰਗਲ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਅੱਗੇ ਲੈ ਜਾ ਸਕੇ।"
ਕੰਪਨੀ ਹੁਣ ਫਲਾਈਟ 10 ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਜੁਟ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਟੈਸਟਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਉਡਾਣ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੀ ਉਡਾਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸੁਪਰ ਹੈਵੀ ਬੂਸਟਰ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੁਬਾਰਾ ਪ੍ਰਯੋਗਯੋਗਤਾ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸਟਾਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸੰਸਕਰਣ ਦਾ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਤਕਨੀਕੀ ਉਪਲਬਧੀਆਂ ਤੋਂ ਅੱਗੇ
ਸਪੇਸਐਕਸ ਦਾ ਇਹ ਕਦਮ ਸਿਰਫ਼ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਖੋਜ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਵੀ ਲਾਂਚ ਲਾਗਤ ਘਟਾਉਣ, ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤੈਨਾਤੀ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸਪੇਸ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਸੁਲਭ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਮੀਲ ਦਾ ਪੱਥਰ ਹੈ। ਹਰ ਟੈਸਟ ਉਡਾਣ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਫਲ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਸਿੱਖਣ ਅਤੇ ਸੁਧਾਰ ਦਾ ਆਧਾਰ ਬਣਦੀ ਹੈ।
```
