ਡੇਂਗੂ ਬੁਖ਼ਾਰ: ਰੋਕਥਾਮ, ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ

ਡੇਂਗੂ ਬੁਖ਼ਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਗਰਮੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮੱਛਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਮਿਲਣ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡੇਂਗੂ ਦਿਵਸ ਭਾਰਤ ਭਰ ਵਿੱਚ 16 ਮਈ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਥੀਮ ਹੈ — 'ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੋ, ਡੇਂਗੂ ਨੂੰ ਰੋਕੋ: ਸਾਫ਼ ਵਾਤਾਵਰਨ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।' ਇਹ ਲੇਖ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖ਼ਾਰ ਦੀ ਮਿਆਦ, ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਅਤੇ ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰੇਗਾ।

ਡੇਂਗੂ ਬੁਖ਼ਾਰ ਕਿੰਨਾ ਚਿਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ?

ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾ ਲੱਛਣ ਉੱਚ ਬੁਖ਼ਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਬੁਖ਼ਾਰ ਅਚਾਨਕ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 2 ਤੋਂ 7 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ 10 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਵੀ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਤੀਬਰ ਠੰਡ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੰਬਣੀ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਪਸੀਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਗੰਭੀਰ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦਾ ਵੀ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ 'ਬ੍ਰੇਕਬੋਨ ਬੁਖ਼ਾਰ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉੱਚ ਬੁਖ਼ਾਰ ਸਰੀਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬੁਖ਼ਾਰ ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਥ੍ਰੌਂਬੋਸਾਈਟੋਪੀਨੀਆ (ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਦੀ ਘਾਟ) ਅਤੇ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਰਗੇ ਗੰਭੀਰ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਡੇਂਗੂ ਬੁਖ਼ਾਰ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ; ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਅਤੇ ਢੁਕਵੇਂ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ ਤਾਂ ਜੋ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕੇ।

ਡੇਂਗੂ ਕਿਹੜੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ?

ਡੇਂਗੂ ਵਾਇਰਸ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਸੰਕਰਮਣ ਨਾਲ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਖੂਨ ਦੇ ਥੱਕਣ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ। ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਦੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਨਾਲ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਲੱਛਣ ਹੈ।

ਦਿਲ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਵਿੱਚ ਅਨਿਯਮਿਤਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਿਗਰ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਗ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਛਾਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੂਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਡੇਂਗੂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੰਭੀਰ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਮਿਲਣ 'ਤੇ, ਡੇਂਗੂ ਡੇਂਗੂ ਹੈਮੋਰੈਜਿਕ ਬੁਖ਼ਾਰ (DHF) ਅਤੇ ਡੇਂਗੂ ਸ਼ੌਕ ਸਿੰਡਰੋਮ (DSS) ਵਰਗੀਆਂ ਜਾਨਲੇਵਾ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਅਤੇ ਅੰਗਾਂ ਦਾ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ 'ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲੈਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਜਾਨਲੇਵਾ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।

ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਆਮ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ?

ਡੇਂਗੂ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਵਾਇਰਲ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ Aedes ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਗਰਮੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਜ਼ੁਕਾਮ ਜਾਂ ਵਾਇਰਲ ਬੁਖ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸਨੂੰ ਜਲਦੀ ਪਛਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਆਓ ਆਪਾਂ ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝੀਏ ਜੋ ਜਲਦੀ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ:

• ਉੱਚ ਬੁਖ਼ਾਰ: ਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਅਚਾਨਕ ਉੱਚ ਬੁਖ਼ਾਰ ਹੈ, ਜੋ 102 ਤੋਂ 104 ਡਿਗਰੀ ਫੈਰਨਹੀਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੋ ਤੋਂ ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਵਾਰ ਦਸ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਵੀ। ਬੁਖ਼ਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਠੰਡ ਅਤੇ ਕੰਬਣੀ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
• ਸਿਰ ਦਰਦ: ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਅਤੇ ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਤੀਬਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਆਮ ਹੈ। ਦਰਦ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
• ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਦਾ ਦਰਦ: ਹੱਡੀਆਂ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਤੀਬਰ ਦਰਦ ਦੇ ਕਾਰਨ ਡੇਂਗੂ ਨੂੰ 'ਬ੍ਰੇਕਬੋਨ ਬੁਖ਼ਾਰ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਦ ਪਿੱਠ, ਅੰਗਾਂ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿੱਕਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
• ਮਤਲੀ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ: ਮਤਲੀ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ ਆਮ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਹਨ। ਪੇਟ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣਾ, ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ ਅਤੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਉਲਟੀਆਂ ਹੋਣਾ ਆਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਧੱਬੇ: ਸੰਕਰਮਣ ਦੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਛੋਟੇ ਲਾਲ ਧੱਬੇ ਜਾਂ ਧੱਬੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛਾਤੀ, ਪਿੱਠ ਅਤੇ ਅੰਗਾਂ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਧੱਬੇ ਖੁਜਲੀ ਵਾਲੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
• ਖੁਜਲੀ: ਖੁਜਲੀ ਇੱਕ ਆਮ ਲੱਛਣ ਹੈ। ਇਹ ਕਈ ਵਾਰ ਧੱਬਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
• ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ: ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਆਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਬੁਖ਼ਾਰ ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਡੇਂਗੂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਅ

ਮੱਛਰ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਧਾਰਨ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਡੇਂਗੂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤਰੀਕੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:

• ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖੋ: ਮੱਛਰ ਗੰਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਖੜੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਲਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖੋ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਛੱਤਾਂ, ਗਟਰ, ਨਾਮਲੇ ਅਤੇ ਖੜੇ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਨਲਕਿਆਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰੋ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕੋ। ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਲਾਰਵੇ ਖੜੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧਦੇ ਹਨ।
• ਮੱਛਰਦਾਨੀ ਅਤੇ ਰਿਪੈਲੈਂਟਸ ਵਰਤੋ: ਸੌਂਦੇ ਸਮੇਂ ਮੱਛਰਦਾਨੀ ਵਰਤੋ। ਮੱਛਰਾਂ ਨੂੰ ਭਗਾਉਣ ਅਤੇ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੱਛਰ ਭਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਪਰੇਅ, ਕੁਆਇਲ ਜਾਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵਰਤੋ।
• ਲੰਬੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਵਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਪੈਂਟ ਪਾਓ: ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਸਵੇਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਲੰਬੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਕਮੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਲੰਬਾਈ ਵਾਲੇ ਪੈਂਟ ਪਾਓ। ਇਹ ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਕੱਟ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਲਕੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੱਛਰ ਗੂੜ੍ਹੇ ਰੰਗਾਂ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
• ਸਫ਼ਾਈ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਓ: ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਕਸਰ ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਈ ਸਫ਼ਾਈ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਸਾਫ਼ ਵਾਤਾਵਰਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਡੇਂਗੂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਹਿੱਸਾ ਲਓ।
• ਬਾਹਰ ਖੜੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਰੋਕੋ: ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਵਾਧੂ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤੋ। ਡੱਬਿਆਂ, ਟਾਇਰਾਂ, ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਟੋਕਰੀਆਂ, ਘੜਿਆਂ ਅਤੇ ਫੁੱਲਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਲਾਰਵੇ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਮੱਛਰ ਭਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪਦਾਰਥ ਜਾਂ ਤੇਲ ਪਾਓ।
• ਸਾਫ਼ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਰਹੋ: ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖੋ। ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੱਛਰ ਪਲਦੇ ਹਨ। ਨਿਯਮਤ ਸਫ਼ਾਈ ਨਾਲ ਮੱਛਰਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਡੇਂਗੂ ਦੌਰਾਨ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ

ਡੇਂਗੂ ਲਈ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋਣ ਅਤੇ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ:

• ਬੁਖ਼ਾਰ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ: ਬੁਖ਼ਾਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਲਓ। ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਐਸਪਰੀਨ ਜਾਂ ਆਈਬੂਪ੍ਰੋਫ਼ੇਨ ਨਾ ਲਓ। ਇਹ ਖੂਨ ਨੂੰ ਪਤਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ।
• ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਰਹੋ: ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਪਾਣੀ ਪੀਓ। ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ, ਤਾਜ਼ੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਜੂਸ ਅਤੇ ਸੂਪ ਵੀ ਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
• ਆਰਾਮ ਕਰੋ: ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਠੀਕ ਹੋਣ ਦਿਓ ਇਸ ਲਈ ਪੂਰਾ ਆਰਾਮ ਕਰੋ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਹਨਤ ਵਾਲੇ ਕੰਮ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਬਚੋ।
• ਨਿਯਮਤ ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ: ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਨੁਸਾਰ ਨਿਯਮਤ ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾ ਕੇ ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੋ।
• ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਮੰਨੋ: ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਪਲੈਨ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ। ਸਲਾਹ ਲਏ ਬਿਨਾਂ ਦਵਾਈ ਬਦਲੋ ਜਾਂ ਬੰਦ ਨਾ ਕਰੋ। ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਨਿਯਮਤ ਸੰਪਰਕ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ।
• ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਲਓ: ਹਲਕਾ, ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਖਾਓ। ਤਲੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵਧਾਓ।

ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ?

ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਲਾਜ ਨਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਡੇਂਗੂ ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ (ਬੁਖ਼ਾਰ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਰਦ) ਅਕਸਰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੂਨ ਵਹਿਣਾ ਅਤੇ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਲ, ਜਿਗਰ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਵਰਗੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜਾਨਲੇਵਾ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡੇਂਗੂ ਦਿਵਸ 'ਤੇ, ਸਫ਼ਾਈ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਖੜੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ, ਕੂੜੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਮੱਛਰਦਾਨੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਡੇਂਗੂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਡੇਂਗੂ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪਰ ਕਾਬੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਜਾਗਰੂਕਤਾ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਮੁੱਖ ਹਥਿਆਰ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉੱਚ ਬੁਖ਼ਾਰ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਧੱਬੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਓ। ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖੋ। ਯਾਦ ਰੱਖੋ, ਡੇਂਗੂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

```