ਆਈਫ਼ੋਨ ਅਤੇ ਐਂਡਰਾਇਡ ਯੂਜ਼ਰਜ਼ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਪਡੇਟ

ਭਾਰਤ ਦੀ ਡਿਜੀਟਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕਸ ਐਂਡ ਇਨਫ਼ਾਰਮੇਸ਼ਨ ਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਮੰਤਰਾਲਾ (MeitY) ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਕੰਪਿਊਟਰ ਇਮਰਜੈਂਸੀ ਰਿਸਪਾਂਸ ਟੀਮ (CERT-In) ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਲਰਟ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ iPhone ਅਤੇ Android ਦੋਨੋਂ ਯੂਜ਼ਰਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਸੌਫ਼ਟਵੇਅਰ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਸਨਲ ਡਾਟਾ ਹੈਕਰਜ਼ ਦੇ ਹੱਥ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਖ਼ਤਰਾ ਕੀ ਹੈ?

CERT-In ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕ੍ਰਿਟੀਕਲ ਜ਼ੀਰੋ-ਡੇ ਵਲਨਰੇਬਿਲਟੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਕੇ ਹੈਕਰਜ਼ ਬਿਨਾਂ ਯੂਜ਼ਰ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੋਂ ਮੋਬਾਈਲ ਦਾ ਐਕਸੈਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤੁਹਾਡੀ ਚੈਟ, ਈਮੇਲ ਅਤੇ ਫੋਟੋਜ਼, ਸਗੋਂ ਬੈਂਕਿੰਗ ਐਪਸ ਅਤੇ ਪਾਸਵਰਡ ਵੀ ਜੋਖ਼ਮ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਹ ਬੱਗ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ Apple iOS ਦੇ ਵਰਜ਼ਨ 17.5.1 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ Android ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

Apple ਨੇ ਇਸੇ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਤੁਰੰਤ iOS 17.5.1 ਅਤੇ iOS 17.6 Beta ਰੋਲਆਊਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, Google ਨੇ ਵੀ Android ਜੂਨ 2025 ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਪੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਕਿਨ੍ਹਾਂ-ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਐਪਸ 'ਤੇ ਅਸਰ?

ਨਿਪੁੰਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਖ਼ਾਮੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਐਪਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ:

• WhatsApp ਅਤੇ Telegram
• ਬੈਂਕਿੰਗ ਐਪਸ (Paytm, GPay, PhonePe)
• ਈਮੇਲ ਐਪਸ (Gmail, Outlook)
• ਪਾਸਵਰਡ ਮੈਨੇਜਰਜ਼
• ਕਲਾਊਡ ਸਟੋਰੇਜ (Google Drive, iCloud)

ਯੂਜ਼ਰਜ਼ ਕੀ ਕਰਨ?

CERT-In ਅਤੇ MeitY ਨੇ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤੇ ਹਨ:

• ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਦਾ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਤੁਰੰਤ ਅਪਡੇਟ ਕਰੋ।
• ਅਣਜਾਣ ਲਿੰਕ, ਫ਼ਾਈਲਾਂ ਜਾਂ SMS 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਨਾ ਕਰੋ।
• ਦੋ-ਪੜਾਅ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ (2FA) ਚਾਲੂ ਰੱਖੋ।
• ਸਿਰਫ਼ ਪਲੇ ਸਟੋਰ ਜਾਂ ਐਪ ਸਟੋਰ ਤੋਂ ਹੀ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰੋ।
• ਸਾਰਵਜਨਿਕ WiFi 'ਤੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਜਾਂ ਸੈਂਸਟਿਵ ਐਪਸ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਨਾ ਕਰੋ।

ਨਿਪੁੰਨ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?

ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਪੁੰਨ ਰਾਕੇਸ਼ ਚੌਧਰੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ ਯੂਜ਼ਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਅਵੇਅਰਨੈਸ ਅਜੇ ਵੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਹੈਕਰਜ਼ ਹੁਣ AI-ਟੂਲਜ਼ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਕੇ ਯੂਜ਼ਰਜ਼ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਫ਼ਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅਲਰਟ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਖਰਤਾ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਸੇਫ਼ਟੀ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। CERT-In ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਆਮ ਯੂਜ਼ਰਜ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੀ ਡਿਜੀਟਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਆਪਣੇ ਡਿਵਾਈਸ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ-ਜਿਹਾ ਕਦਮ ਹੈ, ਪਰ ਇਹੀ ਕਦਮ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਅਕਾਊਂਟ, ਪਰਸਨਲ ਡਾਟਾ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਿਜੀਟਲ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣਾ ਹੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੈ।