વર્ષ 2025 ની બૈસાખીનો તહેવાર આ વખતે 13 એપ્રિલ, રવિવારના રોજ ઉજવવામાં આવશે. આ તહેવાર માત્ર ખેતી અને નવા વર્ષની શરૂઆત સાથે જ જોડાયેલો નથી, પરંતુ તેનું જ્યોતિષીય અને ધાર્મિક મહત્વ પણ અત્યંત ખાસ છે. પંચાંગ પ્રમાણે, જ્યારે સૂર્ય મીન રાશિમાંથી બહાર નીકળીને મેષ રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે, ત્યારે વૈશાખ સંક્રાંતિ અથવા બૈસાખીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. તેને મેષ સંક્રાંતિ પણ કહેવામાં આવે છે, જે ભારતીય સૌર પંચાંગનો પ્રથમ દિવસ છે.
બૈસાખીની તિથિ અને સમય
આ વર્ષે સૂર્યનો મેષ રાશિમાં ગોચર 13 એપ્રિલની રાત્રે 3 વાગીને 21 મિનિટે થશે. જોકે, પુણ્યકાળનો સમય 14 એપ્રિલે સવારે 9:43 વાગ્યાથી શરૂ થશે, જ્યારે સ્નાન અને દાનનું વિશેષ મહત્વ ગણાવવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, સૂર્યના રાશિ પરિવર્તન પછી પુણ્યકાળની શરૂઆત થાય છે, તેથી ભક્તો 14 એપ્રિલે ગંગા-સ્નાન, દાન અને સૂર્ય અર્ઘ્ય કરશે.
ખેડૂતો માટે બૈસાખીનું મહત્વ
બૈસાખી ખેડૂતો માટે એક ખુશીઓ ભર્યો તહેવાર છે, કારણ કે રબીનો પાક આ સમયે સંપૂર્ણ રીતે પાકી જાય છે અને કાપણીનું કામ શરૂ થાય છે. આ દિવસને નવી ઉર્જા, નવી શરૂઆત અને સખત મહેનતના ફળ તરીકે જોવામાં આવે છે. સાથે સાથે, ધાર્મિક દ્રષ્ટિકોણથી પણ આ દિવસ અત્યંત પવિત્ર માનવામાં આવે છે. સૂર્યદેવની પૂજા, હવન અને અનાજનું દાન કરવાથી શુભ ફળ મળે છે.
કાળ બૈસાખી: બદલાતા વાતાવરણનો ખતરનાક ચહેરો
બૈસાખના મહિનામાં બીજો એક શબ્દ સામે આવે છે, 'કાળ બૈસાખી'. આ કોઈ તહેવાર નથી, પરંતુ વાતાવરણમાં અચાનક થતા બદલાવનો ખતરનાક સ્વરૂપ છે, જેમાં ભારે પવન, વીજળી, ઓલછા અને મूसલાધાર વરસાદ થાય છે. નિષ્ણાતોના મતે, આ ઘટના ગરમ અને ઠંડી હવાઓના ટકરાવાથી થાય છે, જેનાથી વાવાઝોડા જેવી સ્થિતિ સર્જાય છે.
કોલકાતા હવામાન વિભાગના ભૂતપૂર્વ નિદેશક અને કાળ બૈસાખીના નિષ્ણાત એ. કે. સેનના મતે, આ દરમિયાન પવનની દિશા દક્ષિણ-પશ્ચિમથી ઉત્તર-પૂર્વ તરફ હોય છે. તેને 'પશ્ચિમી વાવાઝોડું' પણ કહેવામાં આવે છે. પવનની ઝડપ 70 થી 100 કિલોમીટર પ્રતિ કલાક સુધી પહોંચી શકે છે, જેના કારણે જનજીવન પ્રભાવિત થાય છે. પાછલા વર્ષોમાં બિહાર, ઝારખંડ, બંગાળ અને ઓડિશા જેવા રાજ્યોમાં તેનો પ્રભાવ જોવા મળ્યો છે. આ વર્ષે હવામાન વૈજ્ઞાનિકોએ ચેતવણી આપી છે કે ગ્લોબલ વોર્મિંગના કારણે કાળ બૈસાખીનો પ્રભાવ વધુ વિનાશકારક બની શકે છે.
ક્યારે અને કેવી રીતે રાખવી સતર્કતા
રાજ્ય આપત્તિ વ્યવસ્થાપન વિભાગ અને હવામાન વિભાગે સંવેદનશીલ વિસ્તારોમાં ખાસ સતર્કતા રાખવાના નિર્દેશો આપ્યા છે. મોબાઇલ એલર્ટ, રેડિયો અને સોશિયલ મીડિયા દ્વારા ઝડપી ચેતવણી જાહેર કરવામાં આવશે જેથી સામાન્ય જનતા સમયસર સુરક્ષિત સ્થળોએ જઈ શકે. ખેડૂતોને સલાહ આપવામાં આવી છે કે ખુલ્લા ખેતરોમાં કામ કરતા પહેલા હવામાન અપડેટ ચોક્કસ લેવું.
```
