સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય બાદ ઠાકુર બાંકેબિહારી મંદિરના ગલીયારા નિર્માણ અંગે યોગી સરકારને સ્પષ્ટ દિશા મળી ગઈ છે. કોર્ટના આદેશને તીર્થયાત્રીઓની સુવિધા અને ભીડ વ્યવસ્થાપનની દ્રષ્ટિએ એક અગત્યનો પગલું માનીને સરકારે આ પરિયોજનાને પ્રાથમિકતા આપી છે.
બાંકેબિહારી કોરિડોર: સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્દેશો બાદ બાંકેબિહારી મંદિર કોરિડોર નિર્માણને લઈને યોગી સરકારની સક્રિયતા વધી ગઈ છે. આ દરમિયાન, શુક્રવારે મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથના સલાહકાર અને પૂર્વ વરિષ્ઠ વહીવટી અધિકારી અવનીશ કુમાર અવસ્થીએ મંદિર સેવાયતો સાથે મુલાકાત કરી કોરિડોર પરિયોજના પર ચર્ચા કરી. જ્યાં એક તરફ સેવાયતોએ કોરિડોરના નિર્માણ પર સૈદ્ધાંતિક સંમતિ દર્શાવી, તો બીજી તરફ સરકાર દ્વારા પ્રસ્તાવિત મંદિર ન્યાસના ગઠનને લઈને તેમણે કડો વિરોધ દર્શાવ્યો.
સેવાયતોની ચિંતાનો મુખ્ય મુદ્દો એ છે કે સરકાર ન્યાસ દ્વારા પૂજા-પદ્ધતિ અને તેમના પરંપરાગત અધિકારોમાં દખલ કરવા માંગે છે. જોકે સરકારનું કહેવું છે કે ન્યાસ ફક્ત વ્યવસ્થાત્મક સંચાલન માટે હશે, પરંતુ સેવાયતોનો રુખ સ્પષ્ટ છે-‘પૂજાના અધિકારો સાથે કોઈ સમાધાન નહીં થાય.’
સેવાયતોએ બદલ્યો રુખ, પરંતુ ન્યાસ પર અડગ વિરોધ
શુક્રવારે અવનીશ અવસ્થી મંદિર સેવાયત શૈલેન્દ્ર ગોસ્વામીની ગદ્દી પર પહોંચ્યા, જ્યાં ગોસ્વામી સમાજ સાથે જોડાયેલા સેવાયતો સાથે ગહન ચર્ચા થઈ. સવારે જે સેવાયત કોરિડોરનો વિરોધ કરી રહ્યા હતા, તેમણે સાંજે થોડી નરમી બતાવી અને કહ્યું કે જો વેપારીઓ અને બ્રજવાસીઓ સંમત છે તો તેઓ કોરિડોરનો વિરોધ નહીં કરે. પરંતુ તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું કે મંદિર ન્યાસનું ગઠન કોઈપણ સંજોગોમાં સ્વીકાર્ય નહીં રહે.
સેવાયતોનું માનવું છે કે ન્યાસના ગઠનના બહાને સરકાર ધીમે ધીમે પૂજા-અધિકારોમાં દખલ કરવા તરફ વધશે. સેવાયતોનો તર્ક છે કે આ ફક્ત ધાર્મિક નહીં, પરંતુ સામાજિક અને પરંપરાગત વારસાનો મુદ્દો છે. બાંકેબિહારી મંદિરની સેવા હઝરત સ્વામી હરિદાસજીના વંશજો દ્વારા કરવામાં આવે છે, જેમણે સ્વયં ઠાકુરજીને પ્રગટ કર્યા હતા.
સરકારનું આશ્વાસન: ‘સેવાયતોના અધિકારોનું રક્ષણ કરવામાં આવશે’
બેઠક બાદ મીડિયા સાથે વાત કરતા અવસ્થીએ કહ્યું કે રાજ્ય સરકાર શ્રદ્ધાળુઓને વધુ સારી સુવિધાઓ આપવા માંગે છે અને કોરિડોરથી માત્ર દર્શન સુગમ નહીં, પણ વેપાર અને પર્યટન પણ વધશે. તેમણે ભરોસો આપ્યો કે સેવાયતોના પરંપરાગત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરવામાં નહીં આવે અને પૂજા-પદ્ધતિ પૂર્વવત રહેશે.
અવસ્થીએ સ્પષ્ટ કર્યું કે ન્યાસ ફક્ત વ્યવસ્થાઓના સંચાલન માટે પ્રસ્તાવિત છે, ધાર્મિક પરંપરાઓના હસ્તાંતરણ માટે નહીં. તેમણે સેવાયતો પાસેથી લેખિત સૂચનો પણ માંગ્યા છે જેથી બધા પક્ષોની સંમતિથી ઉકેલ શોધી શકાય.
કોરિડોર નિર્માણ સાથે જોડાયેલી જમીની ચિંતાઓ
આ પરિયોજના અંતર્ગત વૃંદાવનના પરિક્રમા માર્ગમાં કાળીદેહથી લઈને કેશીઘાટ સુધી વિશ્રામ સ્થળ અને ગલીયારા બનાવવાની વાત છે. પરંતુ જે લોકોની મિલકતો આ કોરિડોરના દાયરામાં આવી રહી છે, તેમમાં અસંતોષ ફેલાયેલો છે. મિટિંગમાં કેટલાક પ્રભાવિત નાગરિકોએ કહ્યું કે તેઓ પેઢીઓથી ત્યાં રહે છે, એવામાં તેમને ઉજાડવા એ અન્યાય હશે.
ડીએમ સીપી સિંહે સ્પષ્ટ કર્યું કે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્દેશ મુજબ ગલીયારો બનવો જોઈએ, હવે વાત વધુ સારા વળતરની થઈ શકે છે. આથી નારાજ થઈને કેટલાક લોકો બેઠકમાંથી બહાર નીકળી ગયા, જ્યારે કેટલાક સમર્થનમાં પણ જોવા મળ્યા.
સેવાયતોએ આપ્યા સૂચનો
સેવાયતોએ સૂચન કર્યું કે પૂર્વ ડીજીપી સુલખાન સિંહની રિપોર્ટને આધાર બનાવીને ત્રણ તબક્કામાં મંદિર વ્યવસ્થાને સુધારી શકાય છે. તેમાં દર્શનનો સમય વધારવા, ઓનલાઇન પંજીકરણ પ્રણાલી લાગુ કરવા, સ્થાનિક ટ્રસ્ટ હેઠળ કોરિડોરનું સંચાલન કરવા જેવી વાતોનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે કહ્યું કે જો સરકાર આ જ ઉપાયો લાગુ કરે તો વિવાદનું સમાધાન થઈ શકે છે.
સેવાયતોએ એ પણ યાદ અપાવ્યું કે જ્યારે પહેલાં સપા સરકારે મંદિરના અધિગ્રહણની વાત કરી હતી ત્યારે યોગી આદિત્યનાથે પોતે સાંસદ રહીને તેનો વિરોધ કર્યો હતો. એવામાં હવે તેમના જ કાર્યકાળમાં ન્યાસ ગઠનની વાત કરવી એક રીતે વિરોધાભાસી લાગે છે.
